لطفا صبر کنید
سکته مغزی گذرا (TIA) که به آن "سکته مغزی موقت" نیز گفته میشود، به وضعیتی اطلاق میشود که در آن علائم سکته مغزی به مدت کوتاه (معمولاً کمتر از ۲۴ ساعت) بروز میکند و سپس بهبود می‌یابد اما نکته اینجاست که . بنابراین می‌توان گفت که علائم سکته مغزی گذرا مشابه علائم سکته مغزی خفیف هستند و عمدتا شامل موارد زیر می‌باشند:
. حس ضعف یا بی‌حسی در اندام‌ها: احساس ضعف یا بی‌حسی ناگهانی در یک طرف بدن، معمولاً در صورت، دست یا پا.
. داشتن سردردی که شدید است: سردرد ناگهانی و شدید بدون دلیل مشخص.
. پدیدار شدن مشکلات گفتاری: دشواری در صحبت کردن یا عدم فهمیدن صحبت‌های دیگران.
. بروز اختلالات بینایی: مشکلات بینایی مثل تاری دید که در یک چشم یا در هر دو چشم ظاهر می‌سود.
. داشتن اختلال در تعادل و هماهنگی: احساس سرگیجه، عدم داشتن تعادل یا مشکل در راه رفتن.
حمله ایسکمی گذرا، که به آن سکته مغزی کوچک نیز گفته میشود، زمانی رخ میدهد که خون‌رسانی به بخشی از مغز به طور موقت قطع شود. علائم این عارضه بسیار شبیه به سکته مغزی است و شامل مواردی مانند ضعف یا بی‌حسی در یک سمت بدن، مشکل در صحبت کردن یا درک صحبت‌های دیگران، از دست دادن تعادل و سرگیجه میشود.
چرا TIA خطرناک است؟ اگرچه علائم سکته مغزی گذرا TIA معمولاً ظرف 24 ساعت برطرف می‌شوند، اما این عارضه یک زنگ خطر جدی است. TIA نشانه‌ای از وجود مشکلی در رگ‌های خونی مغز است و میتواند پیش‌بینی‌کننده سکته مغزی در آینده باشد. حدود یک سوم افرادی که دچار TIA می‌شوند، در آینده‌ای نزدیک سکته مغزی را تجربه خواهند کرد.
🟠️ هرگونه علامت و نشانه از سکته مغزی حتی اگر موقتی نیز باشد، نیازمند آن است که به صورت اورژانسی به جراح مغز و اعصاب مراجعه نمائید.
حمله ایسکمیک گذرا، که به آن سکته مغزی موقتی نیز گفته میشود، زمانی رخ میدهد که خون‌رسانی به بخشی از مغز به طور موقت قطع شود. علائم این عارضه بسیار متنوع و گاهی اوقات گیج‌کننده است. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام TIA بسیار مهم است. شایع‌ترین علائم TIA عبارت‌اند از:
- مشکلات گفتاری: مانند لکنت زبان، مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب، یا ناتوانی در درک صحبت‌های دیگران.
- اختلال بینایی: تاری دید، دوبینی، یا از دست دادن ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم.
- ضعف یا بی‌حسی: در یک سمت صورت، دست یا پا.
- سرگیجه و عدم تعادل: احساس سبکی سر، سرگیجه شدید، یا مشکل در راه رفتن.
- سردرد شدید: به خصوص اگر با علائم دیگری مانند ضعف یا اختلال بینایی همراه باشد.
- تغییرات حسی: مانند مورمور شدن، بی‌حسی، یا تغییر در حس چشایی یا بویایی.
- گیجی و سردرگمی: مشکل در تمرکز، کاهش هوشیاری، یا تغییر در رفتار.
TIA یک زنگ خطر جدی است و میتواند نشانه‌ای از وجود مشکلی در رگ‌های خونی مغز باشد. اگر TIA درمان نشود، احتمال بروز سکته مغزی کامل در آینده افزایش می‌یابد.
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، چه باید کرد؟
- زمان را از دست ندهید: هر ثانیه در درمان TIA حیاتی است.
- با اورژانس تماس بگیرید: بلافاصله با شماره 115 تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
- علائم خود را دقیقاً به پزشک یا پرستار اطلاع دهید: هرچه اطلاعات شما دقیق‌تر باشد، تشخیص و درمان سریع‌تر انجام خواهد شد.
توجه: برخی از علائم TIA ممکن است موقتی و خفیف باشند، اما این به معنای بی‌اهمیت بودن آن‌ها نیست. هرگونه تغییر ناگهانی در سلامت خود را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
دیسفازی: اختلال در گفتار پس از TIA
دیسفازی به اختلال در توانایی تولید یا درک زبان گفته میشود. در افراد مبتلا به حمله ایسکمیک گذرا (TIA)، دیسفازی اغلب به صورت موقت و به دلیل اختلال در خون‌رسانی به نواحی زبان مغز رخ میدهد.
علائم دیسفازی در TIA:
- مشکل در پیدا کردن کلمات: فرد ممکن است نتواند کلمات مناسب را برای بیان منظور خود پیدا کند.
- اختلال در تلفظ کلمات: مشکلات تلفظی مانند لکنت زبان یا ادا کردن اشتباه کلمات.
- مشکل در درک گفتار دیگران: فرد ممکن است در فهمیدن صحبت‌های دیگران با مشکل مواجه شود.
چرا دیسفازی در TIA رخ میدهد؟ نیمکره غالب مغز (معمولاً نیمکره چپ) مسئول پردازش زبان است. هنگامی که لخته خونی یا انسداد دیگری در رگ‌های خونی این ناحیه رخ میدهد، میتواند به سلول‌های عصبی آسیب رسانده و در نتیجه باعث اختلال در گفتار شود.
پیکوری گذرا: اختلال بینایی در TIA
پیکوری گذرا یا کوری موقت یک چشم (TMB) یک نوع اختلال بینایی است که گاهی اوقات در افراد مبتلا به TIA مشاهده میشود. در این حالت، بینایی یک چشم به طور ناگهانی کاهش یافته یا به طور کامل از بین می‌رود.
علائم نابینایی گذرا:
- تاری دید: اشیاء تار و مبهم دیده می شوند.
- کاهش دید: روشنایی محیط کاهش یافته و همه چیز تیره و خاکستری به نظر می‌رسد.
- دوبینی: دیدن دو تصویر از یک شیء.
- حساسیت به نور: نور شدید میتواند علائم را تشدید کند.
- علت پیکوری گذرا:
پیکوری گذرا معمولاً به دلیل اختلال در خون‌رسانی به شبکیه چشم رخ میدهد. این اختلال میتواند ناشی از لخته خونی کوچک یا اسپاسم عروق خونی باشد. در صورت بروز علائم فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید و یا به اورژانس زنگ بزنید.
دیسفازی و پیکوری گذرا علائم هشداردهندهای هستند که نشان میدهند فرد در معرض خطر سکته مغزی قرار دارد. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز گردد
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) به دلیل اختلال موقت در خون‌رسانی به بخشی از مغز رخ میدهد. علت اصلی این اختلال، تشکیل لخته خون در رگ‌های خونی مغز است. این لخته خون میتواند از قلب یا سایر قسمت‌های بدن جدا شده و به مغز برسد.
علاوه بر لخته خون، عوامل دیگری نیز در بروز TIA نقش دارند:
🔴️ فشار خون بالا: فشار خون بالا به دیواره رگها آسیب می‌رساند و خطر تشکیل لخته خون را افزایش میدهد.
🔴️ آترواسکلروز: تصلب شرایین یا تجمع پلاک‌های چربی در دیواره رگها، باعث باریک شدن رگها و کاهش جریان خون میشود.
🔴️ بیماری شریان کاروتید: این بیماری به دلیل تنگ شدن یا انسداد شریانهای کاروتید (شریانهای اصلی گردن) رخ میدهد که خون را به مغز می‌رسانند.
🔴️ دیابت: دیابت کنترل نشده میتواند به رگ‌های خونی آسیب رسانده و خطر بروز TIA را افزایش دهد.
🔴️ کلسترول بالا: کلسترول بالا نیز مانند آترواسکلروز باعث تجمع پلاک در رگها میشود.
علائم TIA معمولاً بسیار کوتاه‌مدت بوده و در کمتر از 24 ساعت برطرف می‌شوند. در برخی موارد، علائم ممکن است تنها چند دقیقه یا حتی چند ثانیه طول بکشد. به همین دلیل، بسیاری از افراد تا زمانی که علائم کاملاً برطرف شود، به پزشک مراجعه نمی‌کنند.
بروز مواردی مانند TIA و سکته مغزی دلایل مختلفی دارند. یکی از مهم‌ترین عوامل این بیماری‌ها، فشار خون بالا است. فشار خون بالا به دیواره رگ‌های خونی آسیب می‌رساند و باعث میشود که چربی‌ها در دیواره رگها جمع شوند و پلاک ایجاد کنند. این پلاک‌ها می‌توانند پاره شده و لخته خون ایجاد کنند. لخته خون میتواند رگ خونی را مسدود کرده و باعث کاهش یا قطع جریان خون به مغز شود. در نتیجه، فرد دچار TIA یا سکته مغزی میشود.
عوامل خطر دیگر عبارتند از:
- کلسترول بالا: کلسترول بالا نیز مانند فشار خون بالا، باعث تشکیل پلاک در رگها میشود.
- دیابت: دیابت کنترل نشده میتواند به رگ‌های خونی آسیب رسانده و خطر ابتلا به TIA و سکته را افزایش دهد.
- سیگار: سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی خطر برای بیماری‌های قلبی و عروقی است.
- چاقی: چاقی با افزایش فشار خون، کلسترول و دیابت ارتباط مستقیم دارد.
- فیبریلاسیون دهلیزی: این نوع اختلال ریتم قلب باعث میشود که لخته‌های خون در قلب تشکیل شده و به مغز بروند.
بر اساس تحقیقات:
- جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض خطر TIA هستند.
- سن: خطر ابتلا به TIA با افزایش سن بیشتر میشود
✴️ مدت زمان علائم: علائم TIA معمولاً موقتی هستند و در عرض چند ساعت تا ۲۴ ساعت برطرف می‌شوند. اما علائم سکته مغزی معمولاً دائمی هستند و به مرور زمان بهتر می‌شوند.
✴️ آسیب مغزی: TIA به ندرت باعث آسیب دائمی به مغز میشود، در حالی که سکته مغزی میتواند باعث آسیب دائمی به سلول‌های مغزی شود.
برای تشخیص دقیق TIA، پزشک از روشهای مختلفی استفاده میکند:
- معاینه فیزیکی: پزشک علائم شما را بررسی کرده و از شما سوالاتی در مورد علائم و سابقه پزشکیتان میپرسد.
- سی تیاسکن: این آزمایش تصاویری از مغز شما تهیه میکند تا وجود هرگونه لخته خون یا آسیب مغزی را نشان دهد.
- امآرآی: این آزمایش تصاویر دقیقتری از مغز ارائه میدهد و میتواند به تشخیص زودهنگام سکته مغزی کمک کند.
- سونوگرافی کاروتید: این آزمایش برای بررسی شریانهای کاروتید در گردن انجام میشود تا انسداد یا تنگ شدن این رگها بررسی شود.
- اکوکاردیوگرافی: این آزمایش برای بررسی قلب انجام میشود تا وجود لخته خون در قلب بررسی شود.
- نوار قلب: این آزمایش برای بررسی ریتم قلب انجام میشود.
- عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه: این آزمایش برای بررسی ریهها و قلب انجام میشود.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) اگرچه معمولاً به آسیب دائمی مغز منجر نمی‌شود، اما یک زنگ خطر جدی برای سکته مغزی است. به همین دلیل، درمان TIA بسیار مهم است. هدف از درمان TIA، جلوگیری از بروز سکته مغزی مجدد و کاهش خطر عوارض طولانی‌مدت است.
روشهای درمان TIA شامل دارو درمانی، جراحی و تغییر سبک زندگی است.
🔵️ دارو درمانی: (به هیچ وجه بدون مشورت پزشک دارو مصرف نکنید)
🔹️داروهای ضد پلاکت: این داروها از تشکیل لخته‌های خون جلوگیری می‌کنند. برخی از این داروها عبارتند از: آسپرین و…
🔹️داروهای ضد انعقاد: این داروها نیز از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند، اما مکانیسم اثر آن‌ها با داروهای ضد پلاکت متفاوت است. برخی از این داروها عبارتند از: وارفارین و…
🟣️ جراحی: در برخی موارد، ممکن است پزشک جراحی را برای باز کردن رگ‌های مسدود شده یا تنگ شده توصیه کند. این جراحی معمولاً برای بیمارانی انجام میشود که رگ‌های کاروتید آن‌ها به شدت تنگ شده باشد.
🟠️ تغییر سبک زندگی: تغییر سبک زندگی سالم یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان TIA است. این تغییرات شامل:
🔸️کنترل فشار خون
🔸️کنترل قند خون
🔸️کنترل سطح کلسترول
🔸️ترک سیگار
🔸️کاهش وزن
🔸️افزایش فعالیت فیزیکی
🔸️تغذیه سالم
پزشک با توجه به شرایط خاص هر فرد، بهترین دارو را برای وی تجویز خواهد کرد. برخی از عوامل مؤثر در انتخاب دارو عبارتند از:
- نوع و شدت TIA
- وجود بیماری‌های زمینه‌ای دیگر
- خطر خونریزی
- عوارض جانبی داروها
- ترجیحات بیمار
مهم: داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، به پزشک خود اطلاع دهید.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا پیشرفت درمان شما ارزیابی شود.
گاهی اوقات، برای درمان TIA و جلوگیری از سکته مغزی، به روشهای درمانی دیگری علاوه بر دارو نیاز است. این روش‌ها معمولاً کمتر تهاجمی هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
🟣️ آنژیوپلاستی مغزی و استنت گذاری: در این روش، پزشک از طریق یک لوله نازک (کاتتر) که از رگ کشاله ران وارد بدن میشود، به شریان کاروتید دسترسی پیدا میکند. سپس با استفاده از یک بالون کوچک، پلاک‌های داخل رگ را باز کرده و یک استنت (لوله کوچک فلزی) در رگ قرار میدهد تا از بسته شدن مجدد رگ جلوگیری کند.
🟣️ جراحی کاروتید اندارترکتومی: اگر تنگ شدن شریان کاروتید بسیار شدید باشد و روشهای کمتر تهاجمی موثر نباشند، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. در این جراحی، پزشک پلاک‌های داخل شریان کاروتید را به طور مستقیم برداشته و رگ را تمیز میکند.
اگرچه نمی‌توان به‌طور کامل از بروز TIA جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی نکات، می‌توان خطر ابتلا به آن را به شدت کاهش داد. این نکات شامل موارد زیر میشود:
✳️ تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل را افزایش دهید و از مصرف غذاهای پرچرب، سرخ شده و غذاهای آماده خودداری کنید.
✳️ ورزش منظم: حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در اکثر روزهای هفته برای سلامتی قلب و عروق بسیار مفید است.
✳️ کنترل وزن: اضافه وزن یکی از عوامل خطر مهم برای TIA است. سعی کنید وزن سالمی داشته باشید.
✳️ کنترل فشار خون: فشار خون بالا یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای TIA است. با مصرف داروهای تجویزی پزشک و تغییر سبک زندگی، می‌توانید فشار خون خود را کنترل کنید.
✳️ کنترل قند خون: دیابت کنترل نشده میتواند به رگ‌های خونی آسیب برساند و خطر ابتلا به TIA را افزایش دهد.
✳️ کنترل کلسترول: کلسترول بالا باعث تجمع پلاک در رگها میشود که میتواند به انسداد رگها و بروز TIA منجر شود.
✳️ ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی خطر برای بیماری‌های قلبی و عروقی است.
✳️ کاهش مصرف الکل: مصرف زیاد الکل میتواند فشار خون را افزایش داده و خطر ابتلا به TIA را بالا ببرد.
✳️ مدیریت استرس: استرس میتواند فشار خون را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا ببرد.
لپ کلام
+ سکته مغزی گذرا نوعی از سکته مغزی موقتی می‌باشد که به صورت هشدار قبل از حادثه و حملات سکته مغزی اصلی بروز پیدا میکند.
+ اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی و عروقی دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
+ در صورت مشاهده هرگونه علائم سکته مغزی گذرا، مانند ضعف یک طرف بدن، اختلال در تکلم، تاری دید یا سرگیجه، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
+ تشخیص سکته مغزی گذرا بسیار مهم می‌باشد؛ زیرا ممکن است علائم حمله ایسکمیک گذرا (TIA) و سکته مغزی بسیار شبیه به هم باشند و تشخیص دقیق آن‌ها فقط توسط پزشک متخصص امکان‌پذیر است. هرچند TIA معمولاً به آسیب دائمی مغز منجر نمی‌شود، اما یک زنگ خطر جدی است. زیرا افرادی که دچار TIA می‌شوند، در آینده بیشتر در معرض خطر سکته مغزی قرار دارند.