لطفا صبر کنید
تومورهای مغزی
تومور مغزی در واقع رشد غیرطبیعی سلول هایی در مغز یا اطراف آن است. این رشد می تواند در بافت مغز یا در مناطق مجاور مانند اعصاب، غده هیپوفیز، غده صنوبری و غشاهای پوشاننده سطح مغز رخ دهد.
تومورهای مغزی را به دو دسته متفاوت تقسیم می کنند؛ رشد برخی از آن ها در خود مغز شروع می شود که به آن ها تومورهای اولیه مغزی گفته می شود. در مقابل گاهی اوقات، سرطان از سایر قسمت های بدن گسترش یافته و به مغز می رسد. این نوع تومورها، تومورهای ثانویه مغزی یا متاستاتیک نامیده می شوند.
🟣️ تومورهای مغزی همیشه سرطانی نیستند، این نکته ای است که باید به آن توجه داشته باشد؛ به این دسته از تومورها، تومورهای غیرسرطانی یا خوش خیم گفته می شود. این نوع از تومورها امکان دارد با گذشت زمان رشد کرده و به بافت مغز فشار وارد کنند. در ادامه تومورهای دیگر، سرطان های مغزی یا بدخیم هستند که امکان دارد به سرعت رشد کرده و سلول های سرطانی آن ها می توانند به بافت مغز حمله کرده و آن را تخریب کنند.
🟣️ اگر درباره اندازه تومورها در مغز سوال دارید باید بگوییم که؛ اندازه تومورهای مغزی از بسیار کوچک تا بسیار بزرگ متغیر است. در ادامه باید بدانید تا برخی از تومورهای مغزی به دلیل ایجاد علائم باعث می شوند تا بلافاصله به وجود آنان پی ببرید و در همان ابتدای رشد تشخیص داده می‌شوند. در حالی که متاسفانه برخی دیگر از تومورها چون علائم خاصی نشان نمی دهند، قبل از تشخیص، بسیار بزرگ می شوند.
+ همانطور که می دانید برخی از قسمت های مغز دارای فعالیت کمتری هستند. به همین دلیل اگر تومور مغزی در قسمتی از مغز شروع شود که کمتر فعال است، امکان دارد تا بلافاصله علائمی ایجاد نکند و اندازه آن تا تشخیص قطعی تومور بسیار افزایش پیدا کند.
+ درمان موثر تومورهای مغزی باید توسط جراح مغز و اعصاب مشخص شود. روش ها و گزینه های درمان تومور مغزی به نوع تومور، اندازه و محل آن بستگی دارد. درمان های رایج و متداول آن شامل جراحی و پرتودرمانی می باشد.
🟣️ انواع تومور مغزی بر اساس نوع سلول هایی که تومور را تشکیل می دهند؛ طبقه بندی می شوند. آزمایش های تخصصی بر روی سلول های تومور می تواند اطلاعاتی درباره این سلول ها ارائه دهد. متخصص مربوطه شما از این اطلاعات برای تعیین نوع تومور مغزی استفاده می کند.
همانطور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم؛ تومورهای مغزی می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. تومورهای مغزی خوش خیم معمولاً رشد کندی دارند و بی خطر هستند، در حالی که تومورهای مغزی بدخیم تمایل به رشد سریع دارند.
⭕️ گلیوماها رشد سلول هایی هستند که شبیه سلول های گلیال هستند. سلول های گلیال، سلول های عصبی را در بافت مغز احاطه کرده و از آن ها پشتیبانی می کنند. انواع گلیوما و تومورهای مرتبط شامل آستروسیتوم، گلیوبلاستوما، الیگودندروگلیوما و اپندیموما می شود. گلیوماها می توانند خوش‌خیم باشند، اما اکثر آن‌ها بدخیم هستند. گلیوبلاستوما شایع ترین نوع تومور مغزی بدخیم است.
⭕️ تومورهای پلکسوئید کوروئید در مایع مغزی نخاعی رشد کرده و گسترش می یابند این سلول ها تولید کننده مایعی هستند که مغز و نخاع را احاطه می کند (مایع مغزی نخاعی). شبکه کوروئید قسمتی در بطن های مغز است که مایع مغزی نخاعی را تولید می کند. این تومورها می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. کارسینوم پلکسوئید کوروئید شکل بدخیم این نوع تومور مغزی است و بیشتر در کودکان شایع است.
⭕️ تومورهای سلول زایا در سلول های زایا، که به سلول های اسپرم و تخمک تبدیل می شوند، گسترش می یابد. سلول های زایا عمدتاً در تخمدان ها و بیضه ها قرار دارند، اما گاهی اوقات در سایر قسمت های بدن، از جمله مغز نیز یافت می شوند. هنگامی که تومورهای سلول زایا به مغز برسد، اغلب در نزدیکی غده صنوبری یا غده هیپوفیز قرار می گیرد. اما نگران نباشید زیرا تومورهای سلول زایا عمدتاً خوش خیم هستند و بیشتر در کودکان شایع هستند.
تومورهای جنینی در سلول هایی شروع می شوند که از دوران جنینی باقی مانده اند. این سلول ها، که سلول های جنینی نامیده می شوند، پس از تولد در مغز باقی می مانند. تومورهای جنینی معمولا به علت تهاجمی بودن از نوع تومورهای بدخیمی هستند که بیشتر در نوزادان و کودکان خردسال رخ می دهند. شایع ترین نوع تومور جنینی مدولوبلاستوما است؛ مدولوبلاستوما معمولاً در قسمت پایین پشت مغز، که مخچه نامیده میشود، قرار می گیرد.
تومورهای صنوبری در داخل و اطراف غده صنوبری مغز شروع می شوند. غده صنوبری در مرکز مغز قرار دارد و هورمونی به نام ملاتونین تولید می کند که به خواب کمک می کند و تنظیم کننده خواب است. تومورهای صنوبری می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. پینوبلاستوما نوع بدخیم تومور صنوبری است.
منیژیوماها تومورهای مغزی هستند که در غشاهای اطراف مغز و نخاع شروع می شوند. مننژیوما ها معمولاً خوش‌خیم هستند، اما گاهی اوقات موارد بدخیم نیز در آنان مشاهده شده است. منیژیوماها از شایع ترین نوع تومور مغزی خوش خیم هستند.
همانطور که از اسمشان پیداست تومورهای عصبی رشدهایی هستند که در داخل و اطراف اعصاب رخ می دهند. شایع ترین نوع تومور عصبی در سر، نوروم آکوستیک یا شوانوما است. این تومور خوش خیم در اعماق گوش داخلی قرار می گیرد و از سلول های پوششی عصب شنوایی منشا می گیرد.
⭕️ تومورهای مغزی می توانند در داخل و اطراف غده هیپوفیز شروع شوند. این غده کوچک در نزدیکی پایه مغز قرار دارد. اکثر تومورهایی که در داخل و اطراف غده هیپوفیز رخ می دهند، خوش خیم هستند. تومورهای هیپوفیز در خود غده هیپوفیز رخ می دهند و می توانند باعث تولید بیش از حد هورمون و یا توقف تولید آن شوند. کرانیوفارنژیوما نوعی تومور مغزی است که در نزدیکی غده هیپوفیز رخ می دهد.
لازم به ذکر است که علائم تومور مغزی به اندازه و محل تومور بستگی دارد. علائم همچنین می توانند به سرعت رشد تومور، گرید و یا همان درجه تومور نیز نامیده می شود، بستگی داشته باشند.
علائم عمومی ناشی از وجود تومورهای مغزی امکان دارد تا شامل موارد زیر باشد:
- سردرد یا احساس فشار در سر که صبح ها بدتر می شود.
- سردردهایی که بیشتر از قبل تکرار می شوند و شدیدتر به نظر می آیند.
- سردردهایی که به عنوان سردردهای تنشی یا میگرنی عنوان می شوند.
- حالت تهوع یا استفراغ
- مشکلات چشمی مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن دید.
- از دست دادن احساس یا حرکت در یک بازو یا یک پا.
- مشکل در تعادل
- مشکلات گفتاری
- احساس خستگی شدید
- سردرگمی در امور روزمره
- مشکلات حافظه
- مشکل در پیروی از دستورات ساده
- تغییرات شخصیتی یا رفتاری
- تشنج، به خصوص اگر سابقه تشنج وجود نداشته باشد.
- مشکلات شنوایی
- سرگیجه یا احساس چرخیدن زمین و وسایل دور و بر
- احساس گرسنگی شدید و افزایش وزن
⭕️ در رابطه با تومور های مغزی سوالات بسیاری ذهن افراد را درگیر کرده؛ اما مهمترین آن این سوال است که اصلا آیا تومور مغزی کشنده است؟!
- این سوال مانند سایه ای همیشه همراه افراد بوده و یک لحظه هم آن ها را رها نکرده است!
- اگر بخواهیم خیالتان را راحت کنیم و پاسخ کوتاهی به این سوال پیچیده بدهیم، جواب این است: نه، خوشبختانه همه تومورهای مغزی کشنده نیستند. در واقع میزان مرگ و میر ناشی از تومور مغزی به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
☑️ نوع تومور: این نوع تومور شما است که در واقع روند درمان و بهبودی را مشخص می کند! همانطور که میدانید تومورهای مغزی به دو دسته کلی خوش‌خیم و بدخیم تقسیم می شوند. اگر بخواهیم تومور خوش خیم را در نظر بگیریم؛ این نوع تومور معمولا رشد آهسته ای دارد و به همین علت به بافت های اطراف نفوذ پیدا نکرده و گسترش پیدا نمی کند. در مقابل آن، تومورهای بدخیم هستند که رشدشان با سرعت و شتاب بیشتری است و همین عامل سبب می شود تا به سرعت گسترده شوند.
☑️ درجه تومور: اگر تومور بوجود آمده در بدن فرد بدخیم باشد؛ درجه و لول این تومورهای بدخیم به چند قسمت تقسیم می شوند. به عبارتی دیگر گرید هر تومور است که نشان دهنده سرعت رشد آن و همچنین تهاجمی بودن آن است.
☑️ محل تومور: قطعا محل قرارگیری تومورها در مغز نیز بر شدت بیماری و پاسخ به درمان آن می تواند تاثیرگذار باشد.
☑️ اندازه تومور: اندازه تومور از دیگر شرایطی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. به طبع هر چه تومور بزرگتر باشد معمولا علائم شدیدتری را به همراه خواهد داشت و روند درمانی آن ها دشوارتر است.
☑️ سن بیمار: بدون شک سن و وضعیت کلی سلامت بیمار نیز در روند درمانی وی موثر می باشد.
🟢️ تشخیص زودهنگام بیماری: تشخیص زودهنگام تومور مغزی و شروع درمان به موقع، شانس بهبودی را به طور قابل توجه و چشمگیری افزایش می دهد.
🟢️ نوع درمان: درمان تومور مغزی شامل موارد مختلفی می باشد، از جمله؛ جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این روش ها. انتخاب روش درمان به نوع، مرحله تومور و همچنین صلاحدید جراح شما بستگی دارد.
🟢️ پیشرفت های پزشکی: خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی، روش های تشخیص و درمان تومورهای مغزی بهبود یافته اند و شانس بهبودی بیماران افزایش یافته است.
🟢️ جراح مغز و اعصاب: تجربه و مهارت های جراح شما در خارج کردن تومورهای مغزی و بعد تجربه وی در درمان کردن ناحیه درگیر بسیار مهم می باشد.
+ علائم شایع تومور مغزی؛ شامل این موارد است: سردردهای مداوم و شدید، تهوع و استفراغ، اختلال در بینایی، ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن، مشکلات تعادلی، تغییرات شخصیتی یا رفتاری و تشنج است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان هر یک از این علائم را تجربه می کنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
+ در کل، تومور مغزی به دلیل درگیر کردن مغز که مرکز کنترل و فعالیت های بدن است، بسیار حساس می باشد. بنابراین آگاهی از علائم و جدی گرفتن آن ها بسیار مهم می باشد. نسبت به علائم هوشیار باشید و به موقع اقدام کنید؛ این کلید درمان و بهبود شرایط زندگی شماست.
💡️ نکته: تومورهای مغزی غیر سرطانی یا خوش خیم معمولاً علائمشان به آرامی بروز پیدا میکند. آن ها امکان دارد تا علائم خفیفی ایجاد کنند که در ابتدا اصلا متوجه آن ها نشوید و بعد از آن شاید این علائم بعد از ماه ها یا سال ها بدتر شوند.
در مقابل تومورهای مغزی سرطانی یا بدخیم اغلب علائمی ایجاد می کنند که به سرعت بدتر می شوند. آن ها قادر هستند علائمی را در فرد ایجاد کنند که به طور ناگهانی شروع شده و در عرض چند روز یا چند هفته بدتر شوند.
برگرفته: mayoclinic.org
بله. خوشبختانه روش های متفاوتی برای درمان تومورهای مغزی وجود دارد. این درمان ها شامل: جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و… هستند.
همانطور که در متن مقاله نیز به آن اشاره کردیم؛ طول عمر بیمار بسته به شرایط جسمی، نوع و جنس تومور بیمار، سیستم ایمنی وی و پاسخ دهی بدن وی نسبت به درمان است.
با اطمینان نمی توان گفت؛ اما بروز اختلال در حواس بینایی و بویایی می تواند از نشانه های تومور مغزی باشد.
تومورها بسته به درجه ای که دارند، خوش خیم یا بدخیم بودنشان و محل قرارگیری آنان، می توانند که خطرناک باشند.
بله تومور مغزی می تواند کشنده باشد اما همیشه اینطور نیست. اگر به موقع تومور تشخیص داده و درمان شود، فرد بعد از مدتی به راحتی می تواند به زندگی خود ادامه دهد.
جراحی تومور مغز عوارضی دارد که به محل و نوع تومور بستگی دارد. بعضی از این عوارض عبارت اند از:
-فلج اندام ها
-از دست دادن بینایی
-اختلال در تعادل و حافظه
-تغییر شخصیت
-سردرد شدید
و…