دکتر محمد حسین میربلوک

آمبولی مغزی: تهدیدی جدی دیگر برای مغز ما
آیا می‌ دانید سکته مغزی آمبولیک چیست و چه خطراتی برای سلامتی شما دارد؟ این نوع سکته مغزی که به دلیل انسداد ناگهانی یکی از رگ های خونی در مغز رخ می‌ دهد، می‌ تواند عواقب جبران‌ ناپذیری مانند فلج شدن، اختلال در گفتار و حتی مرگ را به همراه داشته باشد.
آمبولی مغزی چگونه اتفاق می‌ افتد؟
این اتفاق زمانی رخ می‌ دهد که لخته خون یا ذره‌ ای دیگر از بدن، معمولاً از قلب یا رگ‌ های بزرگ، با جریان خون به مغز کوچ کرده و یک رگ خونی را مسدود کند. با مسدود شدن این رگ، سلول‌ های مغزی از دریافت اکسیژن محروم شده و شروع به مرگ می‌ کنند. بنابراین درمان آمبولی مغزی برای نجات فرد ضروریست.

آمبولی مغزی چیست

در واقع اگر لخته خون یا ذره‌ ای دیگر در جریان خون حرکت کند و خود را به مغز برساند و در ادامه نیز یکی از رگ‌ های خونی مغز را مسدود نماید، بسیار خطرناک خواهد بود. متاسفانه این انسداد ناگهانی باعث خواهد شد تا سلول‌ های مغزی اکسیژن کافی دریافت نکنند و در نتیجه آسیب جدی ببینند، در این حالت میگوییم آمبولی مغزی رخ داده است.

علت سکته مغزی آمبولیک چیست

- لخته‌ های خون: شایع‌ ترین علت آن، لخته‌ های خونی هستند که معمولاً در قلب یا رگ‌ های بزرگ تشکیل می‌ شوند و سپس به مغز می‌ روند.
- ذرات چربی: تکه‌ های چربی نیز می‌ توانند از سایر قسمت‌ های بدن جدا شده و به مغز برسند.
- حباب‌ های هوا: در برخی موارد، حباب‌ های هوا نیز می‌توانند باعث انسداد رگ‌های مغزی شوند.

علائم آمبولی مغزی

- ضعف ناگهانی در یک سمت بدن: احساس بی‌ حسی یا ضعف در صورت، دست یا پا، به خصوص در یک سمت بدن
- مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار: گیجی، سردرگمی، مشکل در پیدا کردن کلمات یا درک صحبت‌های دیگران
- مشکل در بینایی: تاری دید، دوبینی یا از دست دادن ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم

- سرگیجه یا از دست دادن تعادل: احساس سرگیجه، عدم تعادل یا مشکل در راه رفتن
- سردرد شدید و ناگهانی: سردردی که شبیه هیچ سردرد دیگری نباشد و با فعالیت بدنی تشدید شود
- ضعف بدن 
بروز مشکلات تمرکزی و حافظه ای
- عدم داشتن تعادل در راه رفتن
- تجربه علائم سکته مغزی خفیف

عواملی که خطر سکته مغزی آمبولیک را بالا می برند

آیا لخته خون در مغز باعث مرگ میشود

اگر لخته خونی به رگ مغزی برسد و سبب انسداد مسیر اکسیژن و خونرسانی به بافت مغزی شود، سلول های مغزی شروع به مردن می کنند. به همین دلیل اگر فرد سریعا کمک های پزشکی اورژانسی برای حل شدن یا از بین رفتن لخته دریافت نکند ممکن است جان خود را از دست بدهد.

تشخیص آمبولی مغزی

برای تشخیص سکته مغزی آمبولیک، پزشک ابتدا علائم شما را بررسی کرده و سابقه پزشکی‌تان را مرور می‌کند. برای تایید سکته مغزی و تعیین علت آن، پزشک ممکن است از تصویربرداری و آزمایش‌های زیر استفاده کند:
🔹️سی‌ تی اسکن: برای مشاهده دقیق‌تر رگ‌های خونی در گردن و مغز
🔹️ام آر آی: برای تشخیص بافت مغزی آسیب‌دیده
🔹️سونوگرافی کاروتید: برای مشاهده جریان خون و شناسایی هرگونه رسوب چربی در شریان‌های کاروتید
🔹️آنژیوگرافی مغزی: برای ایجاد یک نمای دقیق از شریان‌های گردن و مغز
🔹️اکوکاردیوگرام: برای تعیین محل هرگونه لخته خونی که ممکن است از قلب به مغز منتقل شده باشد
🔹️آزمایش خون

درمان سریع و موثر سکته مغزی آمبولیک برای کاهش آسیب مغزی و بهبود شانس بهبودی بسیار مهم است. درمان سکته مغزی آمبولیک بر بازگرداندن جریان خون به مغز در سریع‌ترین زمان ممکن تمرکز دارد. پزشک ممکن است برای این منظور از داروهای انحلال‌دهنده لخته خونی خوراکی یا تزریقی استفاده کند. درمان‌ ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
🟡️ دارو های لخته‌ زدا: برای حل کردن لخته خون و بازگرداندن جریان خون به مغز
🟡️ جراحی: برای برداشتن لخته خون یا باز کردن رگ مسدود شده

🟡️ همچنین ممکن است از یک کاتتر برای رساندن داروها مستقیماً به مغز یا برداشتن لخته استفاده شود.
طبق دستورالعمل‌های سال 2018 انجمن قلب آمریکا و انجمن سکته مغزی آمریکا، پزشکان می‌توانند این داروها را تا 4.5 ساعت پس از اولین تجربه علائم سکته مغزی تجویز کنند.
جراحی برای برداشتن مکانیکی لخته خون، که به عنوان ترومبکتومی یا آمبولکتومی شناخته می‌شود، می‌تواند تا 24 ساعت پس از اولین تجربه علائم سکته مغزی انجام شود.
برای کمک به جلوگیری از سکته‌های مغزی بعدی، جراح می‌تواند شریان‌هایی را که توسط پلاک باریک شده‌اند، باز کند. این روش اندارترکتومی کاروتید نامیده می‌شود. پزشک همچنین ممکن است از استنت برای باز نگه داشتن شریان استفاده کند.
همچنین ممکن است آسپرین یا سایر داروهای ضد پلاکت برای کاهش خطر لخته شدن خون در آینده دریافت کنید.
🟡️ فیزیوتراپی و کاردرمانی: برای کمک به بازیابی عملکرد های از دست رفته

پیشگیری از سکته مغزی آمبولیک

شناخت سطح خطر ابتلا به سکته مغزی می‌تواند به شما در پیشگیری از سکته مغزی آینده، به ویژه اگر اقدامات پیشگیرانه دیگری نیز انجام می‌دهید، کمک کند.
اگر کلسترول بالا، دیابت یا بیماری خودایمنی مزمن دارید، به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید. نظارت بر وضعیت خود و پیروی از توصیه‌ های پزشک می‌ تواند به پیشگیری یا محدود کردن عوارض احتمالی سکته مغزی کمک کند.
شما می‌توانید با رعایت نکات زیر برای داشتن یک سبک زندگی سالم قلبی، از سکته مغزی پیشگیری کنید:

نتیجه‌گیری
سکته مغزی آمبولیک یک اورژانس پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد. با شناخت علائم هشداردهنده و مراجعه سریع به پزشک، می‌توان از عوارض جدی این بیماری جلوگیری کرد.
سکته مغزی آمبولیک زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون از جای دیگری در بدن به مغز شما سفر کرده و جریان خون را مسدود کند. این لخته خون می‌تواند از هر نقطه بدن سرچشمه بگیرد، اما اغلب از قلب شروع می‌شود. این باعث ایجاد سکته قلبی-مغزی می‌شود که اغلب شدیدتر از سایر انواع سکته‌های ایسکمیک است.
تشخیص و درمان سریع برای محدود کردن آسیب مغزی و کاهش خطر عوارض ضروری است. پس از درمان اولیه برای حذف لخته، سایر درمان‌ها و تغییرات سبک زندگی می‌توانند به شما در کاهش خطر سکته مغزی آمبولیک آینده کمک کنند.
healthline.com